Przejdź do zawartości

Organizacja Tajnej Armii

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Organisation de l’Armée Secrète
OAS
Ilustracja
Państwo

 Francja

Historia
Data sformowania

11 lutego 1961

Data rozformowania

1962

Pierwszy dowódca

Raoul Salan

Dane podstawowe

Organizacja Tajnej Armii (fr. Organisation de l’Armée Secrète, OAS) – skrajnie prawicowa francuska grupa terrorystyczna działająca w latach 1961–1962[1][2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Została założona w lutym 1961 roku w Madrycie. Jej liderem był generał Raoul Salan będący jednym z liderów nieudanego puczu z kwietnia tego samego roku[3]. Głównym celem Organizacji Tajnej Armii było powstrzymanie procesu dekolonizacji imperium francuskiego (ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Algierii). Organizacja błędnie utożsamiana jest wyłącznie ze skrajną prawicą. W jej skład weszli reprezentanci całego szeregu nurtów ideowych i politycznych (nazywano ich oasowcami). Generał Salan identyfikował się jednoznacznie jako socjalista i republikanin, Georges Bidault, prezydent Narodowej Rady Ruchu Oporu, politycznej przybudówki OAS, łączył chrześcijańską demokrację z hiszpańskim republikanizmem. Głosy wsparcia płynęły także ze strony najbliższych współpracowników Charles’a de Gaulle’a, m.in. od francuskiego premiera Michela Debré[4].

Członkowie grupy przeprowadzili szereg zamachów bombowych i morderstw na terenie Francji i Algierii. Obiektem nieudanego zamachu był m.in. prezydent Charles de Gaulle[1]. Już po ogłoszeniu niepodległości przez Algierię, w lipcu 1962 roku przeprowadziła serię zamachów w Oranie. Fala terroryzmu w wydaniu OAS sprowokowała oddziały regularnej armii algierskiej i cywilnych Algierczyków do ataków na pozostałych w kraju Francuzów. Akty przemocy doprowadziły do masowego (z kraju wyjechało 900 tysięcy osób) exodusu ludności francuskiej z terenów byłej kolonii[5]. Wraz z exodusem Francuzów z Algierii doszło do przeniesienia struktur Organizacji Tajnej Armii do Francji, gdzie jeszcze w tym samym roku została ona rozbita w wyniku działań francuskich służb. Członkowie rozbitej grupy zmienili nazwę na Komitet Ruchu Oporu i przenieśli swoje działania na obszar Europy. Na czele Krajowego Komitetu Ruchu Oporu stanął Georges Bidault. Także ta grupa zaprzestała działalności, spowodowane było to jej rozbiciem przez policję w połowie lat 60[1].

Jeden z terrorystów OAS, Georges Watin, był prawdopodobnie pierwowzorem postaci Szakala z powieści Fredericka Forsytha[6].

Organizacja

[edytuj | edytuj kod]

Struktura dowodzenia

[edytuj | edytuj kod]
Grupa Rola Szef Skład
ODM
Organisation-Des-Masses
Organizacja Mas
Rekrutacja Pułkownik Jean Gardes
Michel Leroy
APP
Action-Psychologique-Propagande
Akcja Psychologiczno-Propagandowa
Propaganda Jean-Jacques Susini -Komando Z
(Z od Jean-Marcel Zagamé, dowódcy polowego)
ORO
Organisation-Renseignement-Opération
Organizacja Wywiadu i Planowania
-BCR Centralne Biuro Wywiadowcze
-

BAO Biuro Planowania Akcji

Planowanie i Wywiad Jean-Claude Perez
Jean Lalanne (BCR)
Roger Degueldre (BAO)
Albert Dovecar (Delta 1)
-Komando Delta
(D od Roger Degueldre, dowódcy)
Delta 1
Delta 2
Delta 3

Ważniejsi oficerowie

[edytuj | edytuj kod]
ps. „Soleil” („Słońce” od Ludwika XIV)
Szef Sztabu
Szef sztabu
  • pułkownik Godard
Szef pomocy medycznej
Dyrektor ORO
Dyrektor ORO (zastąpiony przez Pereza)
Dyrektor ODM
Dyrektor APP

Będący w Algierii

[edytuj | edytuj kod]
Dowódca Oddziałów „Guillaume”
Pomoc Medyczna
Cywile
  • Pułkownik Dufour
Zmiennik Gen. Jouhaud’a
  • Generał Gardy
Kapitan Pierre Sergent
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Christian Léger
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Jean-Marie Curutchet
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Denis Baille
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
Jean-René Souètre
Członek Dyrektoriatu Rewolucyjnego
  • Pułkownik Vaudrey
BCR
Ofensywa
Zwiad i Zadania Specjalne

Francja macierzysta

[edytuj | edytuj kod]
ps. „Verdun”
  • Kapitan Pierre Sergent
Szef Sztabu
Dyrektor ODM
APP
ORO

Grupa Hiszpańska

[edytuj | edytuj kod]

OAS-Madryt

[edytuj | edytuj kod]
BAO

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c OAS. portalwiedzy.onet.pl. (pol.).
  2. M. Fredholm, Understanding Lone Actor Terrorism. Past Experience, Future Outlook, and Response Strategies, 2016, s. 66-67.
  3. Wojna o niepodległość Algierii. historia.org.pl. (pol.).
  4. Jacek Bartyzel, Testament pułkownika Jeana Bastien-Thiry (2 lutego 1963 r.).
  5. Michał Staniul: Francuskie zbrodnie w wojnie o niepodległość Algierii. historia.wp.pl. (pol.).
  6. Reading British [online], www.rootsweb.com [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-05].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bogdan Moszkiewicz: Spiskowcy V Republiki. Warszawa 1963, s. 53–56, 312–315, 328–340.
  • Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej. Zarys encyklopedyczny, Katowice 2000, s. 95–97.
  • Jacek Bartyzel: Testament pułkownika Jeana Bastien-Thiry (2 lutego 1963.), Agencja Wydawniczo-Reklamowa Arte, Biała Podlaska, 2013, s. 62.